Bielemannen St. Martinus Gaanderen
Bielemannen lopen meestal helemaal voorop en vormen daarmee de voorlopers van ons keurkorps. Maar welke folkloristische functie vervullen zij nu eigenlijk en wat doen zij zoal?
Bielemannen betekent letterlijk: "Mannen die een bijl dragen" en oorspronkelijk waren zij "wegbereiders". Als de vijanden van hun kasteelheer versperringen op diens weg hadden aangebracht of geworpen, moesten de bielemannen deze opruimen met hun bijlen en zagen. Maar ook werkten ze voor de "schutters" die de bevolking beschermden tegen dieven en rovers. De schutters waren ook een broederschap en beschermden het Allerheiligste tijdens bijvoorbeeld de processie. De bielemannen maakten ook dán de weg vrij en ruimden alle hindernissen op, op bos- en veldwegen.
Tegenwoordig is dus ook hun folkloristische functie het uit de weg ruimen van eventuele obstakels ten behoeve van de voortgang van de schutterij. Nog steeds lopen ze dan ook voorop in de schuttersoptocht en verwijderen ze eventueel aanwezige versperringen. In veel dorpen en zo tegenwoordig dus ook in Gaanderen is het nog steeds gebruik, dat bij de opening van de kermis een symbolische versperring wordt opgeworpen, die de bielemannen moeten verwijderen alvorens de kermis kan beginnen.
Bielemannen nemen tijdens concoursen vaak deel aan een behendigheidswedstrijd, welke zich dan na de optocht afspeelt op het wedstrijdterrein. Vaak hebben bielemannen ook nog een geheel eigen vrolijk ogende dans en over de herkomst hiervan doen verschillende verhalen de ronde. Zo zou het vroegere heidense oogstfeest er aan ten grondslag kunnen liggen, zo is een uitleg. Verklede priesters dansten dan als vruchtbaarheidsdemonen om de meiboom.
Hoe dan ook, heden ten dage dansen de bielemannen nog steeds en vormen ze een plezierig kermisvermaak en als beloning is er voor hen dan vaak een kleine alcoholische versnapering. Opmerkelijk is de grote vrijheid die ze genieten en die hen onder meer het recht geeft de huizen te doorzoeken naar meisjes.
Mocht na het lezen van dit alles uw interesse gewekt zijn om nader kennis te maken met dit toch wel spectaculaire onderdeel van ons schuttersgilde, maak dan eens een afspraak met het secretariaat (zie contactgegevens). U zult er geen spijt van krijgen.
